Jakiś homar tu nadchodzi! (Pulpowo na maksa #2)

Sensacyjne, kryminalne i przygodowe - tanie opowieści, najpierw nazywane penny dreadfuls, czy dime novels, a później od rodzaju papieru, na którym były drukowane, pulp magazines (papier ten szybko żółkł i niszczał), dostarczały rozrywki swoim czytelnikom przez niemal sto dwadzieścia lat. Ostatecznie pokonane przez ograniczenia w dystrybucji papieru spowodowane II Wojną Światową, nigdy już nie powróciły w wielkim stylu na rynek. Patrząc po tylu latach na ich krzykliwe okładki i kiczowate nazwy uśmiechamy się do siebie i prychamy z pogardą. Zapominamy bowiem, że gdyby nie teksty drukowane w pulp magazines, nie dane byłoby nam cieszyć się ani powieściami Chandlera, ani opowiadaniami Howarda, czy Lovecrafta. Gdyby nie one, prawdopodobnie nie podskakiwalibyśmy na kinowym fotelu, oglądając kolejną część przygód Batmana, czy kolejną odsłonę Koszmaru z Ulicy Wiązów albo Halloween. W telewizji nie leciałby Star Trek i Dr Who, a BBC nie produkowałoby znakomitych słuchowisk radiowych realizowanych w duchu tradycji Wojny Światów.

 

W czasach, w których bezwzględnie wytyka się różnice pomiędzy tak zwaną kulturą wysoką, a niską, twórcy zdają  się zapominać o tym, że nie są wcale nowymi Prometeuszami, a zaledwie dłużnikami przeszłości, której warto czasem złożyć hołd.

Mówi się, że komiksowe historie o super bohaterach są bękartami, odrzutem i pozostałością po erze pulpowych magazynów za grosik. No cóż, być może właśnie dlatego tak bardzo lubię czytać  komiksy. Dlatego też z radością kupuje kolejne historie tworzone przez Alana Moore'a, Gartha Ennisa, czy ostatnimi laty, Mike'a Mignolę. Bo jeśli ktoś pokusiłby się o znalezienie bezpośredniego łącznika pomiędzy złotym wiekiem pulp magazines, a współczesnym komiksem, to prawdopodobnie Mignola narodził się właśnie po to, aby taki łącznik stworzyć.

Mignola, człowiek, który jak sam twierdzi – zawsze chciał rysować wielkie małpy, stworzył całą galerię pulpowych postaci, począwszy od Piekielnego Chłopca, przez wszystkich członków B.P.R.D. (lub B.B.P.O.), po klasyczne czarne charaktery w rodzaju zabutelkowanego mózgu, który należał do szalonego naukowca. Artysta odrobił pracę domową zajmując się także opowieściami o takich sławach, jak Doc Savage, Conan Barbarzyńca i Batman, ale jego szczytowym osiągnięciem, jeśli chodzi o nawiązania do złotego wieku pulpy, było niewątpliwie stworzenie od podstaw postaci niezłomnego... Homara Johnsona.

Homar, który po raz pierwszy pojawił się w dodatkowej historii, opublikowanej oryginalnie w zeszycie, pt. Hellboy: Box Full of Evil, zyskiwał stopniowo coraz większą popularność wśród fanów serii o HB. Odgrywał również znaczącą rolę w kolejnych przygodach członków B.P.R.D., a od niedawna zaczęły chodzić słuchy, że ma się pojawić także w trzeciej części kinowych przygód czerwonego rogacza, a w jego rolę wcieli się sam Bruce Campbell (ulubiony aktor, chętnie nawiązującego do pulp tradycji, reżysera Sama Raimiego). Lobster szybko podbił serca fanów. W 2009 roku ukazała się pierwsza powieść o jego przygodach, a ja chciałbym przybliżyć Wam poświęconą mu serię komiksów pt. The Iron Prometheus, która niestety wciąż jeszcze nie została wydana w Polsce.

Dla tych, którzy nie orientują się w sytuacji – Homar Johnson to zamaskowany bohater, który w Ameryce lat 30tych bezwzględnie rozprawiał się z przestępcami, przemytnikami i szpiegami obcych państw, a kiedy wybuchła II Wojna Światowa, przerzucił się na kasowanie nazistów. Charakterystyczne cechy Lobstera, to jego zamiłowanie do stosowania przemocy, częste użycie broni palnej, świecące gogle i chyba najważniejsze – znak homara, który Lob potrafi wypalać dłonią na czołach pokonanych przestępców (zupełnie, jak inna pulpowa postać komiksowa - Night Raven). Sukcesywnie rozwijana przez Mignolę historia Homara, co rusz podrzuca nam nowe fakty z jego życia. Dowiadujemy się między innymi, że amerykańskie władze niejednokrotnie zaprzeczały jego istnieniu, a on sam z racji rosnącej popularności trafił do drukowanych w latach 40tych i 50tych pulp magazines, tanich seriali telewizyjnych i kinowych potworków kategorii B, w których zmagał się już nie tylko z wrogimi mocarstwami, ale także z samym diabłem, czy spersonifikowaną śmiercią (zresztą, ze sporym powodzeniem!). Prawdziwą tożsamością Homara był podobno William Johnson, miliarder na wózku, nieustępliwy człowiek sukcesu i wielki patriota, którego fortuna oparła się kryzysowi. Jak zatem łatwo zauważyć, Lobster to mieszanka tego, co uwielbiamy w historiach z Philipem Marlowem, Brucem Waynem i Jamesem Bondem w rolach głównych.

Seria The Iron Prometheus składa się z pięciu części stworzonych przez Mike'a Mignolę (scenariusz), Jasona Armstronga (rysunek) i Dave'a Stewarta (kolory). Fabuła serii jest tak samo pulpowa, jak sama postać Lobstera. Nie zabraknie w niej tajemniczych kultów, szalonych naukowców, pięknych kobiet i potyczek pomiędzy szpiegami różnych mocarstw (jak zwykle u Mignoli, będą także wielkie małpy!). Historia zaczyna się w USA, w roku 1937, kiedy to niemieccy agenci próbują za wszelką cenę zdobyć tajemniczy wynalazek doktora Kyriakosa Gallaragasa, pancerną zbroję typu V.E.S., która łączy ze sobą najnowsze osiągnięcia techniki i okultystyczną tajemnicę. Ostatecznie okazuje się, że nie tylko naziści ostrzą sobie zęby na V.E.S., a w całą aferę zostają wplątani, sam Homar Johnson, były amerykański futbolista Jim Sack i córka profesora Kyriakosa.

Akcja opowieści nie zwalnia ani na sekundę, a jej nagłe zwroty, pojedynki i pościgi, zdają się nie mieć końca. Mignola ubarwia historię nawiązaniami do przygód bohaterów B.P.R.D. oraz wątkami mistycznymi. Jest tu także sporo grozy rodem z filmów wytwórni Hammer, są także liczne sceny żywcem wyjęte z komiksowych Opowieści z Krypty. Mówiąc krótko – jest zabawa.

Styl rysunku Jasona Armstronga i kolory Stewarda idealnie pasują zarówno do świata kreowanego przez Mignolę, jak i do pulpowej konwencji. Dodatkowym atutem zachodniego wydania są wieńczące każdy odcinek artykuły na temat postaci Lobstera i jej oddziaływania na popkulturę tamtych lat, pełne okładek komiksów o Homarze, które nigdy nie powstały i plakatów z filmów, których niestety nigdy nie nakręcono. Mówię niestety, bo jeśli ktoś lubi pulpową konwencję opowieści, to The Iron Prometheus absolutnie go zachwyci. Ta seria to znakomita porcja rozrywki, a jednocześnie jedyna w swoim rodzaju szansa na to, aby współczesny zjadacz szeroko pojętej kultury, mógł na chwilę cofnąć się do czasów, w których pulp magazines były pochłaniane przez tysiące ludzi.

Kilka lat temu czytałem o tajemniczym znalezisku na jednej z farm w Arkansas, kiedy to w dobrze ukrytym pudełku odkryto serię ponad czterystu pulpowych magazynów. Liczne numery takich pupl, jak Argosy, czy Black Book Detective dzięki przypadkowemu zbiegowi okoliczności zachowały się w idealnym stanie. Znalezisko pozwoliło nam lepiej poznać kulturę popularną tamtych lat. Pisma wystawiono na internetowych aukcjach i kolejne zeszyty rozeszły się w mgnieniu oka, kupione przez kolekcjonerów za niebagatelne sumki. Takie cudowne znaleziska nie zdarzają się jednak często. Setki, jeśli nie tysiące nazwisk autorów publikujących w tamtych magazynach, przepadły bezpowrotnie. Popadli oni w zapomnienie, nie dlatego, że kiepsko pisali, ale dlatego, że drukowano ich na kiepskim papierze (sic!). Dziś w czasach, kiedy niemal wszystko, co stworzymy jest poddawane cyfryzacji, autorzy mogą czuć się bardziej spokojni. Ich dzieła niemal na pewno przetrwają. Dzisiejsi twórcy zostaną jednak zapomniani z innego powodu – ich historie znikną w powodzi milionów innych, tworzonych każdego dnia i wrzucanych do sieci. Co do Homara byłbym jednak spokojny. Homar bowiem zawsze wypłynie na powierzchnię!

Łukasz Śmigiel